สถาบันนโยบายสาธารณะ (สนส. ม.อ.)

1.นำเสนอผลการดำเนินงานโครงการพัฒนาระบบบริการสุขภาพในพื้นที่พหุวัฒนธรรมจังหวัดชายแดนภาคใต้ (รพ. ละ 15 นาที) 2.ประชุมกลุ่มย่อย แบ่งตามโรงพยาบาลเพื่อร่วมสรุปรูปเล่มผลการดำเนินงานโครงการฯ
3.นำเสนอสรุปผลการดำเนินงานโครงการพัฒนาระบบบริการสุขภาพในพื้นที่พหุวัฒนธรรมจังหวัดชายแดนภาคใต้ (รพ. ละ 20 นาที) 4.ความคิดเห็นและข้อเสนอแนะเกี่ยวกับการสรุปผลการดำเนินงานโครงการฯ 5.สรุปและปิดการประชุม

ประเด็นสำคัญ
การประชุมติดตามผลการดำเนินงานโครงการพัฒนาระบบบริการสุขภาพในพื้นที่พหุวัฒนธรรมจังหวัดชายแดนภาคใต้ ครั้งที่ 2 มีวัตถุประสงค์เพื่อรายงานผลการดำเนินงาน ปัญหาและอุปสรรค ของโรงพยาบาลภาคีเครือข่ายในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ (สตูล สงขลา ปัตตานี ยะลา และนราธิวาส) ตลอดจนร่วมกันแลกเปลี่ยนประสบการณ์อภิปรายผลการดำเนินงานที่ผ่านมา เพื่อต่อยอดการเรียนรู้ขยายผลสู่ รพ.สต. ชุมชน ตลอดจนวางแผนแนวทางการดำเนินงานในปี 2562 เพื่อพัฒนาระบบการบริการ ระบบสุขภาพ ให้บรรลุเป้าหมายในการสร้างสุขภาวะที่ดีของประชาขน โดยมีประเด็นสำคัญในการประชุมดังนี้
1. นำเสนอผลการดำเนินงานโครงการพัฒนาระบบบริการสุขภาพในพื้นที่พหุวัฒนธรรมจังหวัดชายแดนภาคใต้ โดยโรงพยาบาลภาคีเครือข่าย
1.1 โรงพยาบาลเทพา จังหวัดสงขลา
      ผลการดำเนินงานที่ผ่านมา จัดรูปแบบการโครงการพัฒนาระบบบริการสุขภาพของผู้ป่วยระยะสุดท้ายแบบประคับประคอง นำหลักการแนวคิดและหลักการศาสนา วิถีชุมชน เพื่อนำมาปรับใช้ให้สอดคล้องกับการดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้าย อาทิ ใช้หลักการศาสนาบูรณาการร่วมกับกระบวนการรักษาทางการแพทย์ “บูรณาการวิถีพุทธและวิถีมุสลิม รุ่นที่ 1 ถอดบทเรียนผ่านกระบวนการ Care Process ใช้แนวคิดมองสุขภาพให้เป็นส่วนหนึ่งของระบบสุขภาวะ ผู้ป่วยระยะสุดท้ายจะได้รับบริการสุขภาพโดยไม่แบ่งแยกชนชั้น เชื้อชาติ และศาสนา   จากการถอดบทเรียนผ่านกระบวนการ Care Process ได้จัดทำคู่มือการดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้ายวิถีพุทธและวิถีมุสลิม ใช้วิธีการสัมภาษณ์เก็บข้อมูลเชิงลึกจากผู้ปฏิบัติงาน ผู้ป่วย และญาติผู้ป่วย รวมทั้งวางแนวทางขยายผลการดำเนินงานลงสู่พื้นที่ชุมชนโดยใช้คู่มือการดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้ายในการดำเนินงาน
1.2 โรงพยาบาลสตูล จังหวัดสตูล
    ผลการดำเนินงานที่ผ่านมา โรงพยาบาลได้อำนวยความสะดวกในการปฏิบัติศาสนกิจและพิธีกรรมทางศาสนาแก่ผู้เข้ารับบริการให้เกิดความสะดวก รวดเร็ว มีห้องละหมาด มีห้องสำหรับปฏิบัติธรรม ส่งผลให้ภาพลักษณ์ของโรงพยาบาลในทัศนคติของผู้รับบริการดีขึ้น เจ้าหน้าที่สาธารณสุขลงพื้นที่เยี่ยมผู้ป่วย แจกอาหารเจ (มังสวิรัต) และอาหารฮาลาล และขนมในช่วงเทศกาล วันอีตอิดิ้ลฟิตรี และวันอีตอิดิ้ลอัฎฮา จัดให้มีอาสาสมัครอ่านยาซีนเพื่อสร้างความสงบและสบายใจให้แก่ผู้ป่วยรวมถึงญาติผู้ป่วย ในส่วนการดำเนินงานของศาสนาพุทธ ทางโรงพยาบาลได้ทำการนิมนต์พระภิกษุเพื่ออ่านพระสูติให้ผู้ป่วยฟังสร้างความสงบและสบายใจ การตักบาตรในตึกอาคารผู้ป่วยใน ดำเนินงานที่เน้นรักษาและฟื้นฟูสภาพจิตใจควบคู่กับสภาพร่างกาย   การขยายผลลงสู่ชุมชนพบปัญหาและอุปสรรคในขั้นตอนการพิจารณาโครงการผ่านผู้บริหาร เนื่องจากบุคลากรในระดับผู้บริหารมีการเปลี่ยนแปลงอยู่บ่อยครั้งและเป็นคนที่มาจากนอกพื้นที่ ทำให้ไม่เข้าใจในบริบทความแตกต่างของวัฒนธรรม หรือการจัดบริการที่สอดคล้องกับวิถีชีวิตชุมชน ส่งผลให้การดำเนินงานขยายผลสู่ชุมชนเกิดความไม่ต่อเนื่องของกิจกรรม

1.3 โรงพยาบาลยะหริ่ง จังหวัดปัตตานี
  ผลการดำเนินงานที่ผ่านมา จัดระบบการบริการแบบ One Stop Service โดยมีช่องทางพิเศษเพื่อให้บริการแก่ผู้สูงอายุ ผู้พิการ และเด็ก เผยแพร่ข้อมูลและองค์ความรู้ให้แก่ผู้เข้ารับการบริการ อาทิ ข้อมูลความรู้เรื่อง NCD อนามัยแม่และเด็ก โรคหัด รวมถึงจัดทำช่องทางการสื่อสารความเสี่ยง ประชาสัมพันธ์เสียงตามสาย จัดทำสื่อโฆษณา ประชาสัมพันธ์ในประเด็นสถานการณ์ระบบสุขภาพในพื้นที่ การแพร่ระบาดของโรค และประเด็นสิ่งแวดล้อมกับระบบสุขภาวะ อาทิ การคัดแยกขยะอันตรายในชุมชน เป็นต้น
  จัดทำคู่มือการดูแลผู้ป่วยตามแนวทางศาสนา คู่มืออาหารฮาลาล คู่มือการดูแลระบบสุขภาพ ขยายผลการดำเนินงานลงสู่ชุมชน ผ่านโครงการ Smart Kids ใช้เครือข่ายโต๊ะบีแดในการดูแลผู้หญิงหลังคลอด จัดอบรมการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ ลงพื้นที่รณรงค์การฝากครรภ์ก่อน 12 สัปดาห์ ตลอดจนการดำเนินกิจกรรมให้ชุมชนได้มีโอกาสกำหนดทิศทางการดำเนินงาน ผ่านเวทีรับฟังความคิดเห็น ประกอบไปด้วย บุคลากร เจ้าหน้าที่สาธารณสุข ผู้นำชุมชน ผู้นำศาสนา และชาวบ้านในพื้นที่ 1.4 โรงพยาบาลธารโต จังหวัดยะลา
  ผลการดำเนินงานที่ผ่านมา ใช้แนวคิดการจัดระบบบริการให้ผู้รับบริการรู้สึกเหมือนอยู่บ้าน จัดโครงการผ่านแนวคิด Stage of Change โดยการปูพื้นความรู้ด้านสุขภาพสุขภาวะแก่ผู้รับบริการ เลื่อนขั้นสู่การปรับเปลี่ยนทัศนคติของผู้ให้บริการและผู้รับบริการในประเด็นการดูแลระบบสุขภาพ ขยายผลสู่การปรับเปลี่ยนสิ่งแวดล้อมในพื้นที่อำเภอธารโตเพื่อให้มีบริบทที่เอื้อต่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชน เนินการผ่านสภา      พหุวัฒนธรรมที่ประกอบไปด้วยผู้นำชุมชน ผู้นำศาสนา ตัวแทนภาคประชาสังคม ตัวแทนภาคการศึกษา และชาวบ้านเข้าร่วม พัฒนาประเด็นงานอนามัยแม่และเด็กแก้ไขปัญหาพัฒนาการไม่สมวัยซึ่งเป็นปัญหาที่โรงพยาบาลต้องเร่งแก้ไข อบรมและถอดบทเรียนการดูแลสุขภาพเด็กตาดีกา พัฒนาระบบสุขภาวะและพัฒนาการสมวัยตามแนวทางศาสนา “กิน เล่น สอน กวดขัน และปฏิบัติ” ดำเนินการผ่านภาคีเครือข่ายผู้นำศาสนา รวมถึงอบรมผู้ปกครองให้มีความรู้ มีทักษะการดูแลสุขภาพควบคู่กับการนำแนวทางศาสนาเข้ามาปรับใช้ รวมถึงสนับสนุนระบบการศึกษาให้เด็กในพื้นที่มีความรู้ มีการศึกษาที่ดี เข้าถึงการศึกษาที่มีคุณภาพ เพื่อพัฒนาศักยภาพทรัพยากรบุคคลที่มีคุณภาพพัฒนาพื้นที่อำเภอธารโต (ฟัรดู กิฟายะฮ.) เตรียมพร้อมรองรับความเจริญ ทั้งด้านการจัดระบบ        สุขภาวะ การจัดระบบการศึกษา
  ในปี 2562 ขยายผลการดำเนินงานลงสู่ รพ.สต. เร่งสร้างความต่อเนื่องในการดำเนินงานพัฒนาการจัดกิจกรรมการจัดระบบบริการสุขภาพที่สอดคล้องกับหลักการและแนวทางศาสนาให้กลายเป็นงานกิจวัตรประจำวัน จัดระบบการติดตามและประเมินผลเชิงลึกในพื้นที่ โดยเน้นความครอบคลุมและทั่วถึงเป็นสำคัญ 1.5 โรงพยาบาลรือเสาะ จังหวัดนราธิวาส
  ผลการดำเนินงานที่ผ่านมา จัดโครงการอบรมแกนนำบุคลากรสาธารณสุข เพื่ออบรมสุขภาวะตามแนวทางวิถีมุสลิม และวิถีพุทธ เชิญผู้นำศานาเข้าร่วมแลกเปลี่ยนความคิดเห็นในการดำเนินงาน ขับเคลื่อนประเด็นอนามัยแม่และเด็ก ANC คุณภาพ โครงการอบรมโรงเรียนพ่อแม่เพื่อการดูลูกหลังคลอดโดยการนำวิถีชุมชนแนวทางความเชื่อมาประยุกต์ใช้ อาทิ การดูแลเด็กหลังคลอดของโต๊ะบีแดประยุกต์กับวิธีการทางการแพทย์สมัยใหม่
  อาคารพักผู้ป่วยมีการแยกระหว่างผู้ป่วยหญิงและผู้ป่วยชาย จัดทำเสื้อพิทักษ์สิทธิ ซึ่งเป็นเสื้อสำหรับผู้ป่วยหรือแม่ที่ต้องการให้นมลูกได้สวมใส่ให้นมแก่ลูกตามแนวทางศาสนา การเข้าถึงบริการดำเนินการจัดทำฉลากยาเฉพาะเดือนรอมฎอน และทำคู่มือการดูแลผู้ป่วยสูติกรรม จัดระบมาตรฐานอาหารฮาลาลเพื่อผู้ป่วยนับถือศาสนาอิสลาม และการจัดกิจกรรมอาสาเพื่อชุมชน การดูแลศพไร้ญาติส่งต่อเพื่อประกอบพิธีศพตามแนวทางพุทธและอิสลาม ขยายผลการดำเนินงานสู่ชุมชนผ่านการจัดทำธรรมนูญวัดและมัสยิดเพื่อเชื่อมโยงเข้ากับโครงการศูนย์เรียนรู้ระบบสุขภาพตามวิถีชุมชน
2. ข้อเสอแนะ
2.1 กิจกรรมที่ดำเนินงานของแต่บางโรงพยาบาลมีเป้าหมายและขอบเขตของการดำเนินงานที่ยังไม่ตรงตามเป้าหมายและวัตถุประสงค์ของโครงการ ซึ่งมีการจัดกิจกรรมส่วนใหญ่แบบการจัดระบบการบริการเป็นกิจวัตร (Activate) อาทิ โรงพยาบาลสตูล โรงพยาบาลยะหริ่ง ซึ่งต้องปรับมุมมองแนวคิดให้กิจกรรมเกิดการสร้างสายใยชุมชนและโรงพยาบาล ให้มองในบริบทของประชาชนไม่ใช่มองแค่บริบทการจัดระบบบริการที่เป็นกิจวัตรประจำวันในพื้นที่ ประเมินสุขภาวะโดยวัดจาก การประเมินสุขภาพกาย สุขภาพจิต (จิตวิญญาณ) และสุขภาพทางปัญญา 2.2 กำหนดเป้าหมายร่วมคือ ปรับระบบกระบวนการดำเนินงาน ปรับเป้าหมายโดยมุ่งเน้นการสร้างและเชื่อมโยงเครือข่ายชุมชนและโรงพยาบาล ยิ่งจัดกิจกรรมคนยิ่งเก่งขึ้น ประชาชนเข้าใจระบบสุขภาวะมากขึ้น สร้างช่องทางนโยบายการขับเคลื่อนงานด้วยความรู้ ผ่านตัวชี้วัดระบบเครือข่าย (Partnership) ที่เกิดขึ้นในพื้นที่
2.3 การปรับกลไกการดำเนินงานโดยมีพื้นฐานจากคู่มือการจัดการระบบสุขภาวะ สจรส.ม.อ. บางประเด็นอาจจะไม่สามารถนำไปปรับให้เข้ากับบริบทของพื้นที่ได้ จำเป็นต้องหาวิธีการสื่อสารและสร้างช่องทางนำองค์ความรู้และแนวทางจากคู่มือไปปรับใช้ให้เข้ากับบริบทและสภาพแวดล้อมของพื้นที่
2.4 กรอบการดำเนินงานในปี 2562 ให้โรงพยาบาลเครือข่ายตีกรอบแนวทางการดำเนินงานโครงการให้มีเป้าหมายการจัดระบบบริการสุขภาวะให้ชัดเจนตามเป้าหมายหลักของโครงการ ขยายผลไปสู่โรงพยาบาลอื่นๆ ตลอดจนเป็นพี่เลี้ยงในการดำเนินงาน เชื่อมโครงการการพัฒนาระบบบริการสุขภาพในพื้นที่พหุวัฒนธรรมเข้ากับโครงการศูนย์เรียนรู้ระบบสุขภาพตามวิถีชุมชน ให้สามารถดำเนินงานร่วมกันได้ (Goal Set) จัดระบบบริการ พัฒนาต่อยอดสู่ระบบสุขภาพ มุ่งสู่การจัดการระบบสุขภาวะอย่างสมบูรณ์
มติที่ประชุมรับทราบ

1. นายประเวศ  หมีดเส็น  ผู้ช่วยผู้ตรวจราชการกระทรวงสาธารณสุข เขตสุขภาพที่ 12
   
2. ผู้อำนวยการสถาบันการจัดการระบบสุขภาพ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ (สจรส.ม.อ.) และผู้เกี่ยวข้อง 3.ผู้รับผิดชอบงานโครงการพัฒนาระบบบริการสุขภาพในพื้นที่พหุวัฒนธรรมจังหวัดชายแดนภาคใต้ โรงพยาบาลเทพาและผู้เกี่ยวข้อง
   4.ผู้รับผิดชอบงานโครงการพัฒนาระบบบริการสุขภาพในพื้นที่พหุวัฒนธรรมจังหวัดชายแดนภาคใต้ โรงพยาบาลสตูล และผู้เกี่ยวข้อง
   5.ผู้รับผิดชอบงานโครงการพัฒนาระบบบริการสุขภาพในพื้นที่พหุวัฒนธรรมจังหวัดชายแดนภาคใต้ โรงพยาบาลยะหริ่ง และผู้เกี่ยวข้อง
   6.ผู้รับผิดชอบงานโครงการพัฒนาระบบบริการสุขภาพในพื้นที่พหุวัฒนธรรมจังหวัดชายแดนภาคใต้ โรงพยาบาลธารโต และผู้เกี่ยวข้อง
   7.ผู้รับผิดชอบงานโครงการพัฒนาระบบบริการสุขภาพในพื้นที่พหุวัฒนธรรมจังหวัดชายแดนภาคใต้ โรงพยาบาลรือเสาะ และผู้เกี่ยวข้อง
3. เจ้าหน้าที่สำนักงานเขตสุขภาพที่ 12
   
4. เจ้าหน้าที่ศูนย์บริหารการพัฒนาสุขภาพจังหวัดชายแดนภาคใต้ (ศบ.สต.)

ไม่มี

ไม่มี

ไม่มี