แบบเสนอโครงการ
โครงการ อาสาประชารัฐ “การผลิตเมล็ดพันธุ์และการเพิ่มมูลค่าผลิตภัณฑ์จากข้าวไร่พื้นเมือง”
1. ชื่อโครงการ
โครงการ อาสาประชารัฐ “การผลิตเมล็ดพันธุ์และการเพิ่มมูลค่าผลิตภัณฑ์จากข้าวไร่พื้นเมือง”กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมมหาวิทยาลัยราชภัฏสงขลาสำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.),มูลนิธิรวมใจพัฒนา,มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนาพิษณุโลก,เกษตรกรผู้ผลิตข้าว ตำบลทุ่งตำเสา อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลาดร.ภัทรพร ภัคดีฉนวน สาขาเกษตรศาสตร์ คณะเทคโนโลยีการเกษตร มหาวิทยาลัยราชภัฏสงขลาคณะเทคโนโลยีการเกษตร มหาวิทยาลัยราชภัฏสงขลา 160 หมู่ที่ 4 ตำบลเขารูปช้าง อำเภอเมืองสงขลา จังหวัดสงขลา 90000โทรศัพท์ : 074-260272 ,089-7356965 โทรสาร : 074-260273 Email Address : agri@skru.ac.th.ดร. ธิติมา พานิชย์ สาขาวิชาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีอาหาร
ดร.อดิศรา ตันตสุทธิกุล สาขาวิชาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีอาหาร
นางขนิษฐา พันชูกลาง สาขาวิชาการผลิตและการจัดการผลิตภัณฑ์อาหาร
ดร.อดิศรา ตันตสุทธิกุล สาขาวิชาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีอาหาร
นางขนิษฐา พันชูกลาง สาขาวิชาการผลิตและการจัดการผลิตภัณฑ์อาหาร
2. พื้นที่ดำเนินงาน
3. รายละเอียดชุมชน
สืบเนื่องจากการลงพื้นที่สำรวจของทีมอาจารย์จากคณะเทคโนโลยีการเกษตร มหาวิทยาลัยราชภัฏสงขลา ร่วมกับ สวทช. และคลินิกเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ใน “โครงการการเพิ่มศักยภาพกลุ่มผู้ผลิตข้าวแบบครบวงจรด้วยกระบวนการวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีในพื้นที่จังหวัดสงขลา” พบว่า กลุ่มเกษตรกรในพื้นที่เป้าหมาย (เกษตรกรผู้ปลูกข้าวเหนียวดำไร่ ตำบลทุ่งตำเสา อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา) มีการปลูกข้าวพื้นเมืองหลากหลายสายพันธุ์ ซึ่งเกษตรกรยังไม่ได้ให้ความสำคัญกับการคัดเลือกพันธุ์ข้าวและเก็บรักษาเมล็ดพันธุ์อย่างถูกวิธี ทำให้ผลผลิตที่ได้ค่อนข้างต่ำ ข้าวที่ได้ไม่มีความสม่ำเสมอทางด้านคุณภาพ ดังนั้นการคัดเลือกเมล็ดพันธุ์ให้มีความบริสุทธิ์จะช่วยทำให้ข้าวมีคุณภาพดี และลดต้นทุนการผลิตได้ อีกทั้งเกษตรกรมีความต้องการปรับเปลี่ยนวิธีการปลูกเป็นแบบอินทรีย์อีกด้วย นอกจากนี้จากการสำรวจเบื้องต้นพบว่าทางกลุ่มเกษตรกรได้มีการแปรรูปผลิตภัณฑ์จากข้าวเหนียวดำไร่ ซึ่งได้แก่ ข้าวหมาก ออกวางจำหน่ายในชุมชนแต่ยังประสบปัญหาในเรื่องของคุณภาพและมาตรฐานผลิตภัณฑ์ จึงทำให้มีการจำหน่ายผลิตภัณฑ์ภายในชุมชนเท่านั้น ดังนั้นทางกลุ่มเกษตรจึงมีความต้องการที่จะยกระดับมาตรฐานผลิตภัณฑ์ข้าวหมากให้ดียิ่งขึ้น และต้องการที่จะนำข้าวหมากมาพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์ชนิดอื่น ซึ่งจะช่วยให้ทางกลุ่มเกษตรกรมีผลิตภัณฑ์ที่หลากหลายออกวางจำหน่ายในท้องตลาดเพื่อเพิ่มทางเลือกให้กับผู้บริโภคมากขึ้นตลอดจนเพิ่มรายได้และช่วยยกระดับคุณภาพชีวิตของเกษตรกรให้ดียิ่งขึ้น
ทางคณะเทคโนโลยีการเกษตร มหาวิทยาลัยราชภัฏสงขลา ได้เล็งเห็นความสำคัญ ในการสนับสนุน การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าว โดยเฉพาะอย่างยิ่งข้าวอินทรีย์ ตลอดจนการสร้างผลิตภัณฑ์จากข้าวอินทรีย์ เพื่อเพิ่มมูลค่าให้กับพันธุ์ข้าวพื้นเมืองเฉพาะถิ่นนำไปสู่การเพิ่มรายได้ให้แก่เกษตรกรและเพิ่มศักยภาพเศรษฐกิจชุมชน จึงต้องการที่จัดกิจกรรมผ่านโครงการ โดยมีกลุ่มนักศึกษาและอาจารย์ของคณะเทคโนโลยีการเกษตร มหาวิทยาลัยราชภัฏสงขลา ทำงานร่วมกับชุมชนกลุ่มเป้าหมาย เพื่อมุ่งหวังที่จะสร้างองค์ความรู้และทักษะปฏิบัติงานให้แก่เกษตรกรให้สามารถคัดเลือกพันธุ์ข้าวและเก็บรักษาเมล็ดพันธุ์ข้าวพื้นเมืองอย่างถูกวิธี ตลอดจนมีการแปรรูปผลิตภัณฑ์จากข้าว โดยผ่านกระบวนการการจัดการเรียนการสอนที่บูรณาการร่วมกับการบริการวิชาการและการวิจัย ร่วมกับการใช้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีร่วมกับภูมิปัญญาชาวบ้าน ซึ่งเป็นกิจกรรมที่เปิดโอกาสให้นักศึกษาได้ฝึกประสบการณ์การทำงานและพัฒนาทักษะวิชาชีพตรงตามศาสตร์สาขาวิชา โดยมีชุมชนเป็นฐานการนำความรู้สู่การปฏิบัติเชิงพื้นที่ ในการแก้ปัญหา
ทางคณะเทคโนโลยีการเกษตร มหาวิทยาลัยราชภัฏสงขลา ได้เล็งเห็นความสำคัญ ในการสนับสนุน การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าว โดยเฉพาะอย่างยิ่งข้าวอินทรีย์ ตลอดจนการสร้างผลิตภัณฑ์จากข้าวอินทรีย์ เพื่อเพิ่มมูลค่าให้กับพันธุ์ข้าวพื้นเมืองเฉพาะถิ่นนำไปสู่การเพิ่มรายได้ให้แก่เกษตรกรและเพิ่มศักยภาพเศรษฐกิจชุมชน จึงต้องการที่จัดกิจกรรมผ่านโครงการ โดยมีกลุ่มนักศึกษาและอาจารย์ของคณะเทคโนโลยีการเกษตร มหาวิทยาลัยราชภัฏสงขลา ทำงานร่วมกับชุมชนกลุ่มเป้าหมาย เพื่อมุ่งหวังที่จะสร้างองค์ความรู้และทักษะปฏิบัติงานให้แก่เกษตรกรให้สามารถคัดเลือกพันธุ์ข้าวและเก็บรักษาเมล็ดพันธุ์ข้าวพื้นเมืองอย่างถูกวิธี ตลอดจนมีการแปรรูปผลิตภัณฑ์จากข้าว โดยผ่านกระบวนการการจัดการเรียนการสอนที่บูรณาการร่วมกับการบริการวิชาการและการวิจัย ร่วมกับการใช้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีร่วมกับภูมิปัญญาชาวบ้าน ซึ่งเป็นกิจกรรมที่เปิดโอกาสให้นักศึกษาได้ฝึกประสบการณ์การทำงานและพัฒนาทักษะวิชาชีพตรงตามศาสตร์สาขาวิชา โดยมีชุมชนเป็นฐานการนำความรู้สู่การปฏิบัติเชิงพื้นที่ ในการแก้ปัญหา
4. ประเด็นปัญหาหลัก
5. ประเด็นที่เกี่ยวข้อง
6. องค์ความรู้หรือนวัตกรรมที่ใช้ในการดำเนินโครงงาน
2) เพิ่มมูลค่าของผลผลิตจากการแปรรูปข้าวเหนียวดำไร่อินทรีย์ เช่น การทำแป้งข้าวหมาก การทำน้ำข้าวหมากพร้อมดื่ม และผลิตภัณฑ์อื่นๆ จากการแปรรูปแป้งข้าวหมาก เป็นต้น
7. วัตถุประสงค์
| วัตถุประสงค์ / ตัวชี้วัดความสำเร็จ | ขนาด | เป้าหมาย 1 ปี | |
|---|---|---|---|
| 1 | เพื่อปฏิรูปการเรียนการสอน ให้บัณฑิตสามารถประยุกต์ใช้ความรู้ และถ่ายทอดองค์ความรู้ให้แก่ชุมชน จำนวนกิจกรรมของโครงการที่บูรณาการเพื่อคัดเลือกสายพันธุ์ข้าวพื้นเมืองแบบเกษตรกรมีส่วนร่วม |
10.00 | 10.00 |
| 2 | เพื่อแก้ปัญหาและพัฒนาชุมชน ให้มีสินค้าหรือผลิตภัณฑ์แปรรูปจากข้าวที่มีคุณภาพ โดยการนำความรู้ทางด้านเกษตร และวิทยาศาสตร์ทางอาหารในการแก้ปัญหาในมิติต่างๆ จำนวนผลิตภัณฑ์จากข้าวไร่อินทรีย์จำหน่ายในชุมชน |
3.00 | 3.00 |
| 3 | เพื่อส่งเสริมให้ชุมชนมีรายได้จากการจำหน่ายสินค้าเกษตรที่มีคุณภาพและพึ่งพาตนเองได้ จำนวนครัวเรือนที่ได้รับการพัฒนา |
11.00 | 11.00 |
8. กลุ่มเป้าหมาย
| กลุ่มเป้าหมาย | จำนวน(คน) |
|---|---|
| กลุ่มเป้าหมายจำแนกเพิ่มเติม | |
| เกษตรกรผู้ผลิตข้าว ตำบลทุ่งตำเสา อำเภอหาดใหญ่ จังห | 11 |
9. ระยะเวลา
10. วิธีดำเนินงาน
กิจกรรมที่ 1 การบรรยาย สาธิต ให้แก่กลุ่มเกษตรกรและประชาชนผู้สนใจเข้าร่วมโครงการเกิดการเรียนรู้ร่วมกัน เตรียมเพาะกล้าแบบวางรวง และสำรวจผลิตภัณฑ์จากข้าวอินทรีย์ในพื้นที่ ผู้นำกลุ่มเกษตรกร
ชื่อกิจกรรม
การบรรยาย สาธิต ให้แก่กลุ่มเกษตรกรและประชาชนผู้สนใจเข้าร่วมโครงการเกิดการเรียนรู้ร่วมกัน เตรียมเพาะกล้าแบบวางรวง และสำรวจผลิตภัณฑ์จากข้าวอินทรีย์ในพื้นที่ ผู้นำกลุ่มเกษตรกรวัตถุประสงค์
รายละเอียดกิจกรรม
- การอนุรักษ์พันธุกรรมข้าวพื้นเมืองของชุมชนเกาะแต้ว: การคัดพันธุ์ข้าวพื้นเมืองแบบเกษตรกรมีส่วนร่วม- การฝึกปฏิบัติเกี่ยวกับการคัดพันธุ์ปนในแปลงผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวพื้นเมืองให้บริสุทธิ์ชั้นเมล็ดพันธุ์คัด
- การฝึกปฏิบัติเกี่ยวกับการเก็บเกี่ยวและการปรับปรุงสภาพเมล็ดพันธุ์
- การฝึกปฏิบัติเกี่ยวกับการเก็บรักษาเมล็ดพันธุ์ข้าวพื้นเมืองอย่างถูกวิธี
-ปรับปรุงคุณภาพผลิตภัณฑ์ข้าวหมากจากข้าวเหนียวดำไร่อินทรีย์
- การเพิ่มมูลค่าของผลผลิตข้าวจากการแปรรูปตามความต้องการของชุมชน
- ติดตามผลการดำเนินงาน
ระยะเวลาดำเนินงาน
1 November 2019 ถึง 31 October 2020ผลผลิต (Output) / ผลลัพธ์ (Outcome)
ผลผลิต- จำนวนกิจกรรมของโครงการที่บูรณาการเพื่อคัดเลือกสายพันธุ์ข้าวพื้นเมืองแบบเกษตรกรมีส่วนร่วม 10 กิจกรร
- จำนวนแปลงสาธิตผลิตเมล็ดพันธุ์ที่ดำเนินการร่วมกับเกษตรกรในชุมชน 10 แปลง
- จำนวนครัวเรือนที่ได้รับการพัฒนา 11 ครัวเรือน
- จำนวนผลิตภัณฑ์จากข้าวไร่อินทรีย์จำหน่ายในชุมชน 3 ผลิตภัณฑ์
ผลลัพธ์
- จำนวนแปลงสาธิตผลิตเมล็ดพันธุ์แบบเกษตรกรมีส่วนร่วม 2 แปลง
-.จำนวนพันธุ์ข้าวพื้นเมืองที่ผลิตเป็นเมล็ดพันธุ์อินทรีย์คุณภาพดีตามมาตรฐาน 2 พันธ์
- จำนวนรายวิชาในหลักสูตรที่มีการบูรณาการในการจัดการเรียนการสอนและแก้ปัญหาให้กับชุมชน 3 รายวิชา
- จำนวนผลิตภัณฑ์ต้นแบบ 3 ผลิตภัณฑ์
ทรัพยากรอื่น ๆ
ภาคีร่วมสนับสนุน
ที่ปรึกษาโครงการ1. นางสาวทิฆัมพร แสงโสภา
นักวิชาการ ฝ่ายถ่ายทอดเทคโนโลยีและนวัตกรรมเกษตร
สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.)
โทร. 02-5647000 ต่อ 1702
E mail: tikumporn.sangsopa@nstda.or.th
2. ดร.กัญญณัช ศิริธัญญา
นักวิชาการศึกษา มูลนิธิรวมใจพัฒนา
โทร. 081-4847661
E mail: pattama1960@hotmail.com
3. ผศ.ดร.อรรณพ ทัศนอุดม
มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนาพิษณุโลก
โทร. 086-9262662
E mail: unnop_tas@rmutl.ac.th
รายละเอียดงบประมาณ
| ประเภท | จำนวน | บาท | ครั้ง | รวมเงิน |
|---|---|---|---|---|
| ค่าตอบแทนวิทยากร ค่าสมนาคุณวิทยากร จำนวน 4 คน ๆ ละ 6 ชั่วโมง ๆ ละ 600 บาท จำนวน 6 ครั้ง = 86,400 บาท |
4 คน | 3,600 | 6 | 86,400 |
| ค่าอาหาร ค่าอาหารว่างและเครื่องดื่ม สำหรับผู้เข้าอบรม วิทยากร และผู้ช่วยวิทยากร จำนวน 30 คน ๆ ละ 2 มื้อ ๆ ละ 25 บาท จำนวน 6 ครั้ง =9000 บาท |
30 คน | 50 | 6 | 9,000 |
| ค่าอาหาร ค่าอาหารกลางวัน สำหรับผู้เข้าอบรม วิทยากร และผู้ช่วยวิทยากร จำนวน 30 คน ๆ ละ 1 มื้อ ๆ ละ 75 บาท* จำนวน 6 ครั้ง = 13500 บาท |
30 คน | 75 | 6 | 13,500 |
| ค่าพาหนะเดินทาง - รถตู้เช่า ค่าน้ำมันเชื้อเพลิง (กรณีรถราชการไม่สามารถให้บริการได้ ขอเบิกเป็นค่าเช่าเหมารถแทน จำนวน 1 คัน/วันๆ ละ 2,800 บาท*จำนวน 10 วัน) = 28000 บาท |
1 ครั้ง | 2,800 | 10 | 28,000 |
| อื่น ๆ ค่าจ้างพิมพ์เอกสารเอกสาร |
1 ครั้ง | 4,000 | 1 | 4,000 |
| อื่น ๆ ค่าจ้างพิมพ์โปสเตอร์ |
1 ครั้ง | 5,000 | 1 | 5,000 |
| อื่น ๆ ค่าจ้างทดสอบทางประสาทสัมผัส |
1 ครั้ง | 10,000 | 1 | 10,000 |
| อื่น ๆ ค่าจ้างออกแบบบรรจุภัณฑ์ |
1 ครั้ง | 3,000 | 1 | 3,000 |
| อื่น ๆ ค่าซ่อมบำรุงเครื่องมือวิทยาศาสตร์ |
1 ครั้ง | 50,000 | 1 | 50,000 |
| อื่น ๆ ค่าจ้างตรวจวิเคราะห์คุณภาพผลิตภัณฑ์ |
1 ครั้ง | 70,000 | 1 | 70,000 |
| ค่าวัสดุในการฝึกอบรมอาชีพ/รายได้ - วัสดุเกษตร เช่น ปุ๋ย ถุงเพาะ วัสดุปลูก ฯลฯ 50000 บาท - วัสดุงานบ้านงานครัว เช่น เครื่องครัว ฯลฯ 20000 บาท - วัสดุบริโภค เช่น ข้าว น้ำตาลทราย ฯลฯ 20000 บาท - ค่าโปสเตอร์ประชาสัมพันธ์ 6 ป้าย *1,000 บาท 6000 บาท - ค่าวัสดุบรรจุภัณฑ์ เช่น ถุงพลาสติก ฯลฯ 20000 บาท |
1 ชุด | 116,000 | 1 | 116,000 |
| ค่าวัสดุสำนักงาน - ค่าถ่ายเอกสาร 3000 บาท - ค่าวัสดุวิทยาศาสตร์ 70000 บาท - ค่าวัสดุคอมพิวเตอร์ 3000 บาท - ค่าเข้าเล่มรายงาน 1000 บาท - ค่าวัสดุเชื้อเพลิงและหล่อลื่น (เช่น แก๊สหุงต้ม) 4100 บาท - ค่าธรรมเนียมอุดหนุนมหาวิทยาลัย อัตราร้อยละ 5 24000 บาท |
1 ชุด | 105,100 | 1 | 105,100 |
| รวมค่าใช้จ่าย | 500,000 | |||
รวมงบประมาณทุกกิจกรรมของแผนการดำเนินงาน จำนวน 500,000.00 บาท
| ค่าตอบแทน | ค่าใช้สอย | ค่าวัสดุ | อื่น ๆ | รวมเงิน | |
|---|---|---|---|---|---|
| ค่าใช้จ่าย (บาท) | 86,400.00 | 50,500.00 | 221,100.00 | 142,000.00 | 500,000.00 |
| เปอร์เซ็นต์ (%) | 17.28% | 10.10% | 44.22% | 28.40% | 100.00% |
11. งบประมาณ
500.00บาท
12. การติดตามประเมินผล
| ต่อชุมชน | ต่อนักศึกษา | |
|---|---|---|
| ผลผลิต (Output) | จำนวนพันธุ์ข้าวพื้นเมืองที่ผลิตเป็นเมล็ดพันธุ์อินทรีย์คุณภาพดีตามมาตรฐาน 2 พันธ์ | จำนวนกิจกรรมของโครงการที่บูรณาการเพื่อคัดเลือกสายพันธุ์ข้าวพื้นเมืองแบบเกษตรกรมีส่วนร่วม 10 กิจกรรม |
| ผลลัพธ์ (Outcome) | ร้อยละของผลผลิตข้าวอินทรีย์ที่เพิ่มขึ้น 20 % | ปฏิรูปการเรียนการสอน ให้บัณฑิตสามารถประยุกต์ใช้ความรู้ และถ่ายทอดองค์ความรู้ให้แก่ชุมชน |
| ผลกระทบ (Impact) | ร้อยละของรายได้ของเกษตรกรที่เข้าร่วมโครงการเพิ่มขึ้น ร้อยละ 10 | การยกระดับคุณภาพชีวิตของคนในชุมชน โดยนักศึกษาเข้าไปมีส่วนร่วม |
SongkhlaRajabhat