เลขที่ข้อตกลง | ุ61-ข-050 |
ชื่อโครงการ | การประเมินผลกระทบทางสุขภาพ กรณีศึกษา โครงการเสริมสร้างศักยภาพตำบลสุขภาวะ “คลองท่อม Model” แหล่งท่องเที่ยวน้ำตกร้อนปลอดบุหรี่ 100% อบต.คลองท่อมเหนือ อ.คลองท่อม จ.กระบี่ |
ชุดโครงการ | ระบบสนับสนุนกระบวนการ HIA |
ผู้รับผิดชอบโครงการ | นายประวิช ขุนนิคม |
คณะทำงาน ? | 1. ผศ.ดร.สมทิพย์ ด่านธีรวนิชย์ 2. ดร.พิเชตวุฒิ นิลลออ 3. ดร.สายสุนีย์ จำรัส 4. ดร. โปรดปราน คำอ่อน 5. ภญ.ศุศราภรณ์ สามประดิษฐ์6. ดร.คชาพล นิ่มเดช 7. นายประวิช ขุนนิคม8. ดร. ปวิตร ชัยวิสิทธิ์ 9. ดร. ดุริยางค์ วาสนา |
ระยะเวลาดำเนินโครงการ | 1 มิถุนายน 2561 - 31 มีนาคม 2562 |
งบประมาณโครงการ | 55,000.00 บาท |
จำนวนกลุ่มเป้าหมาย (คน) | 30 |
รายละเอียดกลุ่มเป้าหมาย |
|
พื้นที่ดำเนินการ | ตำบลคลองท่อมเหนือ อำเภอคลองท่อม จังหวัดกระบี่ |
จังหวัด | กระบี่ |
ละติจูด-ลองจิจูด |
หลักการและเหตุผล
สถานการณ์การสูบบุหรี่ของประชากรไทย จากข้อมูลรายงานสถิติสำนักสถิติแห่งชาติ พบว่า แนวโน้มการบริโภคยาสูบใน 10 ปีที่ผ่านมา (ช่วงปี 2550 -2560) ร้อยละและจำนวนบริโภคยาสูบของคนไทยมีแนวโน้มที่คงที่ แต่ในประชากรวัยรุ่นช่วงอายุระหว่าง 15-18 ปี มีแนวโน้มการสูบบุหรี่ที่สูงขึ้น (ร้อยละ 9.70) ซึ่งหากจำแนกตามภาค พบว่า ภาคใต้สูงเป็นอันดับหนึ่ง (สถานการณ์บุหรี่.pdf, n.d.) รองลงมาภาคอีสาน ภาคเหนือ เหนือ และภาคกลาง (ตามลำดับ) โดยประชากรจังหวัดกระบี่สูบบุหรี่สูงเป็นอันดับ 1 ของประเทศ (ร้อยละ 25) ซึ่งสอดคล้องกับสถานการณ์การการสูบบุหรี่ของจังหวัดกระบี่ จากการสำรวจเกณฑ์ข้อมูลความจำเป็นพื้นฐาน (จปฐ.) จังหวัดกระบี่ ปี 2560 ของสำนักงานพัฒนาชุมชน (จากการจัดเก็บข้อมลประชากรทั้งหมด 287,906 ราย) พบว่า ประชาชนในพื้นที่จังหวัดกระบี่มีอัตราการสูบบุหรี่สูงร้อยละ 10.97 และดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ร้อยละ 3.35 จากข้อมูลดังกล่าวจะเห็นได้ว่าสถานการณ์การสูบบุหรี่ของประชากรจังหวัดกระบี่ยังคงน่าเป็นห่วงและเป็นปัญหาสำคัญที่จะต้องมีการแก้ไขโดยเร่งด่วน
การดำเนินการแก้ไขปัญหาสถานการณ์การสูบบุหรี่เป็นส่วนหนึ่งของยุทธศาสตร์จังหวัดที่จะต้องขับเคลื่อนดำเนินการ ซึ่งได้แก่ ยุทธศาสตร์ที่ 1 สร้างและพัฒนากลไกการควบคุมยาสูบและเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ยุทธศาสตร์ที่ 2 การสร้างความตระหนักเรื่องพิษภัยและป้องกันนักสูบหน้าใหม่ ยุทธศาสตร์ที่ 3 การช่วยให้เลิกสูบเลิกดื่มสุรา และยุทธศาสตร์ที่ 4 การสร้างสิ่งแวดล้อมให้ปลอดบุหรี่ ลดแรงสนับสนุนการดื่ม ชุมชนเข้ามามีส่วนร่วมและการบังคับใช้กฎหมายอย่างจริงจัง จากปัญหาสถานการณ์ดังกล่าวของจังหวัดกระบี่จำเป็นต้องดำเนินการแก้ไขอย่างเร่งด่วน โดยนำร่องพื้นที่ของตำบลคลองท่อมเหนือ อำเภอคลองท่อม จังหวัดกระบี่ ด้วยกระบวนการชุมชนที่เข้มแข็งของพื้นที่ ขยายผลสู่พื้นที่อื่นๆ ไปสู่ในระดับอำเภอ จังหวัด และประเทศ ผ่านระบบกลไกที่สร้างขึ้นตามบริบทของพื้นที่ โดยมีวัตถุประสงค์ เพื่อลดปัจจัยเสี่ยงเพิ่มปัจจัยเสริมของผู้สูบบุหรี่/ผู้ที่ไม่เคยสูบบุหรี่ เสริมสร้างสุขภาวะ ด้านกาย ใจ สังคม จิตวิญญาณ ให้มีความสมดุล ทั้งในระดับปัจเจกบุคคล/ครอบครัว สิ่งแวดล้อม/เศรษฐกิจ/สังคม และระบบบริการสุขภาพ/ระบบกลไก เพื่อสร้างสุขภาพดีให้เกิดขึ้นในชุมชนพื้นที่ตำบลคลองท่อมเหนือ อำเภอคลองท่อม จังหวัดกระบี่ และสร้างบุคคลต้นแบบไปยังพื้นที่อื่นๆ ด้วย
แต่อย่างไรก็ตาม การดำเนินโครงการต่างๆ ล้วนมีผลกระทบต่อสุขภาพในหลายๆ มิติ ดังนั้น ผู้วิจัยจึงได้นำกระบวนการประเมินผลกระทบทางสุขภาพมาเป็นแนวทางในการประเมินผลกระทบของโครงการเสริมสร้างศักยภาพตำบลสุขภาวะ “คลองท่อม Model” แหล่งท่องเที่ยวน้ำตกร้อนปลอดบุหรี่ 100% อบต.คลองท่อมเหนือ อ.คลองท่อม จังหวัดกระบี่ โดยการประเมินผลกระทบต่อสุขภาพจะมุ่งเน้นการมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่ายในพื้นที่ เพื่อให้ทราบผลกระทบที่จะเกิดขึ้นกับปัจจัยกำหนดสุขภาพอันจะส่งผลต่อเนื่องไปถึงสุขภาพทั้ง 4 มิติ (กาย จิตใจ สังคม และจิตวิญญาณ) โดยนำผลการประเมินที่ได้ไปสู่การปรับปรุง แก้ไข หรือพัฒนาโครงการให้สมบูรณ์ มีประสิทธิภาพและประสิทธิผล สู่การนำไปใช้ได้อย่างเหมาะสมกับพื้นที่หรือ แผน ยุทธศาตร์ นโยบายต่อไปในอนาคต
กรอบแนวคิดและยุทธศาสตร์หลัก
กรอบแนวคิดในการดำเนินการ คือ กรอบกระบวนการประเมินผลกระทบทางสุขภาพ ซึ่งอ้างอิงจากหลักเกณฑ์และวิธีการประเมินผลกระทบด้านสุขภาพที่เกิดจากนโยบายสาธารณะฉบับที่ 2 พ.ศ.2559 ของสำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ และใช้กรอบแนวคิดเรื่องปัจจัยกำหนดสุขภาพของ WHO เพื่อวิเคราะห์ผลกระทบทางสุขภาพจากโครงการในขั้นตอนการกำหนดขอบเขตการประเมินผลกระทบ ซึ่งการดำเนินการตามกระบวนการประเมินผลกระทบทางสุขภาพนำมาประยุกค์ใช้สำหรับการประเมินเพียง 4 ขั้นตอน คือ การกลั่นกรอง การกำหนดขอบเขตการประเมิน การประเมินผลกระทบทางสุขภาพ และการทบทวนร่างรายงานโดยสาธารณะ โดยผู้มีส่วนได้ส่วนเสียมีส่วนร่วมในทุกขั้นตอนและในแต่ละขั้นตอนทำให้ได้ผลผลิตและผลลัพธ์ที่ต่างกัน
วัตถุประสงค์ของโครงการ / ตัวชี้วัด / การดำเนินกิจกรรม
วัตถุประสงค์
วัตถุประสงค์ / เป้าหมาย | ตัวชี้วัดความสำเร็จ | |
---|---|---|
วัตถุประสงค์โดยตรง | ||
เพื่อกลั่นกรองนโยบาย แผนงาน โครงการ หรือกิจกรรมโดยสาธารณะ | แผนงาน โครงการที่ส่งผลกระทบในแต่ละกลุ่มประชากรต่อ โครงการเสริมสร้างศักยภาพตำบลสุขภาวะ “คลองท่อม Model” แหล่งท่องเที่ยวน้ำตกร้อนปลอดบุหรี่ 100% อบต.คลองท่อมเหนือ อ.คลองท่อม จ.กระบี่ |
|
เพื่อกำหนดขอบเขต พื้นที่ในการประเมินผลกระทบทางสุขภาพจากโครงการ ให้มีความสมดุลระหว่างหลักฐานทางวิชาการของผลกระทบที่อาจเกิดขึ้น กับความกังวลของผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย | ตัวชี้วัดในการประเมินผลกระทบทางสุขภาพโครงการเสริมสร้างศักยภาพตำบลสุขภาวะ “คลองท่อม Model” แหล่งท่องเที่ยวน้ำตกร้อนปลอดบุหรี่ 100% อบต.คลองท่อมเหนือ อ.คลองท่อม จ.กระบี่ |
|
เพื่อประเมินผลกระทบทางสุขภาพจากการดำเนินโครงการเสริมสร้างศักยภาพตำบลสุขภาวะ “คลองท่อม Model” แหล่งท่องเที่ยวน้ำตกร้อนปลอดบุหรี่ 100% อบต.คลองท่อมเหนือ อ.คลองท่อม จ.กระบี่ | ผลการประเมินผลกระทบทางสุขภาพจากโครงการเสริมสร้างศักยภาพตำบลสุขภาวะ “คลองท่อม Model” แหล่งท่องเที่ยวน้ำตกร้อนปลอดบุหรี่ 100% อบต.คลองท่อมเหนือ อ.คลองท่อม จ.กระบี่ |
|
เพื่อตรวจสอบ แก้ไข ปรับปรุง ทบทวนร่างรายงาน ด้วยกระบวนการการประเมินผลกระทบโดยสาธารณะ (Public Review) | รายงานผลการประเมินผลกระทบทางสุขภาพจากโครงการเสริมสร้างศักยภาพตำบลสุขภาวะ “คลองท่อม Model” แหล่งท่องเที่ยวน้ำตกร้อนปลอดบุหรี่ 100% อบต.คลองท่อมเหนือ อ.คลองท่อม จ.กระบี่ |
กิจกรรมหลัก
วันที่ทำกิจกรรม | ชื่อกิจกรรมหลัก | งบประมาณ (บาท) | กลุ่มเป้าหมาย (คน) | กิจกรรม (ครั้ง) | งบกิจกรรม (บาท) | ทำแล้ว (ครั้ง) | ใช้จ่ายแล้ว (บาท) | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | การกลั่นกรองนโยบาย แผนงาน โครงการ หรือกิจกรรมโดยสาธารณะ (Public screening) | 10,000.00 | 0 | 2 | 5,000.00 | 2 | 6,296.00 | |
28 พ.ค. 61 | ประชุมวางแผนงานประเมินผลกระทบด้านสุขภาพโครงการพื้นที่ภาคใต้ตอนบนในโครงการวิชาการสร้างเสริมสุขภาพภาคใต้ (ศวสต.) | 20 | - | ✔ | - | |||
19-20 ธ.ค. 61 | ประชุมวางแผนการกลั่นกรองโดยสาธารณะ (public screening) และการกำหนดขอบเขตการศึกษาโดยสาธารณะ (public scoping) | 5 | - | ✔ | - | |||
2 | การกำหนดขอบเขตการศึกษาโดยสาธารณะ (Public scoping) | 35,000.00 | 0 | 1 | 10,000.00 | 1 | 40,040.00 | |
22-23 ก.ค. 62 | เวทีการกลั่นกรองโดยสาธารณะ (public screening) และการกำหนดขอบเขตการศึกษาโดยสาธารณะ กรณีศึกษาโครงการปัจจัยเสี่ยงโซนภาคใต้ตอนบน | 30 | - | ✔ | - | |||
3 | ประเมินผลกระทบต่อสุขภาพ (Assessing) | 10,000.00 | 0 | 1 | 10,000.00 | 1 | 3,705.00 | |
25 ส.ค. 62 | ประชุมสรุปผลการจัดเวทีการกลั่นกรองและการกำหนดขอบเขตโดยสาธารณะ | 10 | - | ✔ | - | |||
4 | ทบทวนร่างรายงานผลการศึกษาโดยสาธารณะ (Public review) | 0.00 | 0 | - | - | - | - | |
รวม | 55,000.00 | 0 | 4 | 25,000.00 | 4 | 50,041.00 |
คำเตือน : งบประมาณของกิจกรรมหลัก (55,000.00 บาท) ไม่เท่ากับ งบประมาณของกิจกรรมย่อย (25,000.00 บาท)